Bayramda Beslenme Nasıl Olmalıdır

24 Temmuz 2014, 08:43 PINAR YILMAZ

Bayramda Beslenme Nasıl Olmalıdır

Kırıkkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatma Nişancı KILINÇ ‘Bayramda Beslenme Nasıl Olmalıdır’ konusu hakkında açıklamalarda bulundu.

Ramazan boyunca değişen yemek saatleri, öğün sayısı ve beslenme düzeni ile beraber fiziksel aktivitenin azalması metabolizmanın yavaşlamasına neden olmaktadır. Bütün bunlarla birlikte zengin iftar sofraları bu süreçte vücut ağırlığında artış olabilmekte ve de bayram süresince de yenilerini eklemek mümkün olmaktadır. RamazanBayramı kültürümüz gereği ailelerin, büyüklerin ziyaret edildiği ve dostların bir araya geldiği, ikramların, ziyafetlerin bol olduğu bir süreç olması sebebiyle alınan kilolara yenisini eklemek mümkündür. Hem öğün sayısının artması, hem de bayrama özgü hamur işleri, dolmalar, börekler, baklavalar gibi yiyeceklerinikramı ve yenilen miktarlarının artması nedeni ile kilo almak kaçınılmaz olmaktadır.Ayrıca ramazan ayı boyunca iki öğün beslenmeye alışmış olan midenin, bayramda fazla ve ağır gıdalarla karşılaşması bireylerde bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı, hazımsızlık, gaz gibi mide ve bağırsağı etkileyen sindirim sistemi rahatsızlıklarına, kronik hastalığı olan bireylerde ise daha ciddi sağlık problemlerineneden olabilmektedir.

Yukarıda saydığımız gerek kilo almayı gerekse de sindirim sistemi rahatsızlıklarını engellemek için yeterli ve dengeli beslenme çerçevesinde bazı kurallara dikkat edilmesi yararlı olacaktır. Bayramda çok sınırlayıcı kısıtlı bir diyete kesinlikle gerek duyulmamalı sadece ikramlarda ve evde yenilecek yiyeceğin türü ve miktarına özen gösterilmesi gelişebilecek problemlerin önlenmesinde yeterli olacaktır. Bunun için de özellikle ikramlarda gerekirse hayır demeyi bilmeliyiz ve de kendimiz misafir ağırlarken de sağlıklı seçenekleri sunmayı ve ısrarcı olmamayı alışkanlık haline getirmemiz gerekmektedir.

Beslenme Düzenindeki Temel Prensip Sağlıklı Beslenmeyi Sürekli Kılmak Olmalıdır

Ramazanın sona ermesi ile gelen 3 günlük Ramazan Bayramı’ndabeslenme düzeninde ve biçiminde birtakım değişiklikler olsa da temel prensip sağlıklı beslenmeye yumuşak geçiş yapmak, ilk gün hafif daha sonra arttırarak sağlıklı besinleri daha rahat tüketerek beslenmek ve bunu sürekli kılmak olmalıdır. Oruçtan çıkılan bu ilk günlerde artmış sıvı ihtiyacını karşılamak için özellikle bol su içilmesi gerekmektedir.

Bayramın ilk günü ve diğer bütün günler için kahvaltı çok önemlidir ve kesinlikle atlanmaması gereken günün en önemli öğünlerinden biridir. Bu nedenle bayram sabahı güzel ve doyurucu bir kahvaltı ile güne başlamak gerekir.Ailenin ve beklide akrabaların, komşuların bir araya geldiği bayram sabahı zengin bir kahvaltı sofrasıcazip gibi görünse de Tam buğday ekmeği veya çok tahıllı ekmek, az yağlı beyaz peynir, haşlanmış yumurta, zeytin, mevsim yeşillikleri ve meyvelerinden oluşan bir sofratercih edilmelidir.

Öğlen ve akşam öğünlerinde ise yağda kızartılmış et yemeklerinin, bol yağda yapılmışzeytinyağlı dolmaların ve yağlı böreklerin yerine,ızgara, haşlama veya fırında pişirilmiş et yemeklerinin, çok az zeytinyağı ile yapılmışzeytinyağlı sebze yemeklerinin,yağsız ve lor peyniri ile yapılmış ve fırında pişirilmiş böreklerin,mevsim salatalarının ve içecek olarak da ayranın veya cacığın bulunduğu düşük kalorili, hafif ve sağlıklı yemeklerin tüketilmesi uygun olacaktır.

“Bayram Ziyaretlerinde İkramlardan Hafif Olanı Tercih Etmek Gerekir”

Bayram ziyaretleri nedeniyle yemek saatleri, ana ve ara öğünler değişebilmektedir. Ancak ziyaretlere gidilirken çok aç olmamaya dikkat edilmelidir. Aralarda meyve + yoğurt gibi sağlıklı bir ara öğün tüketerek iştahı kontrol altına almak mümkündür. Aksi takdirde misafirlikte sunulan cazip ikramlara “hayır” demek mümkün olmayacaktır.

Bayram ziyaretlerine gidildiğinde yiyecek kontrolü oldukça zor olmaktadır. Tatlı tüketiminden mümkün olduğunca sakınmak, ziyaretlerin çok sayıda olacağı göz önüne alınarak ikram edilen yiyeceklerin hepsini tüketmemek, ikramlardan hafif olanı tercih etmek gerekir. Bayramın anlam ve önemi gereği ikramları geri çevirmek istenirse de bir parça tadına bakıp bırakmak faydalı olacaktır. Çikolata, şeker gibi paketli ürünleri ise daha sonra tüketmek için alabilir ve herhangi bir ara öğününüzde sütlü bir kahve ile tüketilebilir.Benzer şekilde bayram ziyaretine gidilen bir yerde tatlı yenirse, diğerinde sadece kahve içilerek fazla enerji alımının ve aşırı beslenmenin önüne geçmek mümkündür.. Bayram süresince ikram edilen bütün tatlılara “evet” denmesi durumunda kilo almak kaçınılmaz olacağını unutmamak gerekir. Ayrıca aşırı tatlı tüketimi, kan şekerinde dalgalanmalara neden olur. Çabuk acıktırır ve daha fazla tatlı yeme isteğine neden olur. Kan şekeriniiki kuru kayısı + 2 ceviz/fındık - 1 bardak ayran + kepekli galeta - 1 elma + 6 badem/fıstık gibi protein içeren bir ara öğün tüketerek dengede tutmak mümkündür.

Enerji alımını azaltmak ve dengeli beslenmek için günlük tüketilen yiyecek miktarı fazla olduğunda ise akşam öğününü daha hafif geçiştirilebilinir. Bol salata veya sebzeli çorba veya yoğurtla birlikte yenecek az yağlısebze yemekleri ile sağlanabilir.

“Aşırı Ve Sağlıksız Beslenme Çok Ciddi Sağlık Problemlerine Neden Olmaktadır”

Aşırı vesağlıksız beslenme özellikle diyabet, hipertansiyon, kalp-damar hastalığı gibi kronik hastalığı olan bireyler için çok daha ciddi sağlık problemlerine neden olmaktadır. Kronik hastalığı olan bireylerin bayramlarda beslenmelerine gerek öğün saatleri konusunda gerekse de ikramlardaki besin seçimi ve tüketilmesi gereken miktar konusunda çok daha dikkatli olmaları ve asla kendilerine önerilen diyetin dışına çıkmamaları gerekir. Ayrıca çocuk ve yaşlıların da bayramdaki beslenmelerine özenle üzerinde durulması gereken konudur ve bu grubun beslenme açısından çabuk etkilenen grup olduğu unutulmamalıdır.Çocuklarınızın fazla miktarda şeker tüketmesi diş sağlığı, sindirim ve bağırsak problemleri açısından da sıkıntı yaratabilir bu yüzden sınırlı miktarda tüketmeleri sağlanması gerekir.Yaşlıların ise çoğunun kronik hastalığa sahip olabilecekleri ve yaşlılarda sindirim problemleri daha fazla olduğu unutulmamalıdır.

Bayramda misafir ağırlarken de tatlı olarak yağlı hamur tatlıları yerine dondurmalı meyve ve sütlü tatlıları, şeker yerineveya yanına kurutulmuş meyveler (gün kurusu, kuru erik, kuru incir) ikram edilebilir. Ayrıca, 1 çay bardağı kadar fındık, ceviz, badem ve kuru meyvelerden oluşan mini tabaklar hazırlanabilir. Böylece hem mineral ve vitamin içeriği zengin, hem kan şekerlerini düzenlemelerine yardımcı olanrutin bayram ikramlarından farklı bir ikramda bulunmuş olur, hem de sağlığa olumlu katkı sağlanmış olur.

Bayramda da her zaman olduğu gibi yeterli ve dengeli beslenme kurallarına uyulmalı besin tüketiminin kısıtlandığı bir dönemden çıkmış gibi hissedilse de kontrolsüz bir biçimde ve sağlıksız besin tüketimini engellemek adına otokontrolü elden bırakmamak gerekir.

Bu haber 978 defa okunmuştur.